8 ΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

   

      

Διότι ρε φίλε, ρε γουστάρουμε να κάνουμε λίστες με 10. 

   Η Ελληνική παράδοση, λαογραφία, ιστορία, μυθολογία, μυθιστορία και πάει λέγοντας, βρίθει κυριολεκτικά από κάθε λογής παράξενα πλάσματα. Ακολουθούν οκτώ από αυτά, λιγότερο ή περισσότερο γνωστά.

.       ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ

Με τη λέξη «στοιχειό» που προέρχεται από το στοιχείο (μάλλον με την έννοια του συστατικού), περιγράφεται ένα μισό-μαγικό πλάσμα που συνηθίζει να κατοικεί στην  ύπαιθρο. Αν και του δίνουν πολλές μορφές, η πιο διαδεδομένη είναι αυτή του ερπετού, σε μεγάλο έως τεράστιο μέγεθος όμως. Οι ιστορίες για μεγάλα ερπετά που μοιάζουν με φίδια αλλά έχουν κέρατα και μαλλιά, δεν είναι άγνωστες γενικά στην ελληνική επικράτεια. Στη Λάρισα μάλιστα, τη δεκαετία του ’80, εμφανίστηκε ένα τεράστιο φίδι, κατά τη διάρκεια ενός πανηγυριού, που οι αυτόπτες μάρτυρες το υπολογίσανε στα 16 μέτρα. Η ζημιογόνος δράση του στοιχειού ποικίλει ανάλογα την περιοχή. Από το να τρώει τα ζωντανά και ενίοτε και τους ιθαγενείς, μέχρι του να ρίχνει κατάρες. Πάντως δεν είναι άτρωτο. Ιστορίες για γενναίους νέους άντρες που το εξολοθρεύουν, συνεχίζουν την παράδοση του Αγίου Γεωργίου και του δράκοντα. Ή του Μεγαλέξαντρου και του κατηραμένου όφι.

   ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΒΡΥΚΟΛΑΚΕΣ

Οι Έλληνες βρυκόλακες δεν έχουν σχέση με την κινηματογραφική απόδοση που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα τελευταία 90 περίπου χρόνια. Ξεχάστε υπνωτιστικές δυνάμεις, κάπες, κυνόδοντες και εκείνη τη βλακεία που μεταμορφώνονται σε νυχτερίδες. Άλλωστε η χολυγουντιανή εικόνα των βαμπίρ που φοβούνται το φως, έχουν κόκκινα μάτια και μεταδίδουν την αρρώστια τους με το δάγκωμα, είναι η καλλιτεχνική απόδοση της λύσσας. Οι ημεδαποί βρυκόλακες είναι καταραμένες ψυχές που ζουν ανάμεσά μας. Στο 99 των περιπτώσεων, τα τραβούσε ο οργανισμός τους όταν ήταν ακόμη ζωντανοί. Και υποπέσανε σε τρομερές αμαρτίες, όπως ο Θανάσης Βάγιας, η ιστορία του οποίου περιγράφεται στο εξαίρετο ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, “Ο Βρυκόλακας”.  Σε πολλά νησιά του Αιγαίου και όχι μόνο, υπάρχουν σχετικές  αναφορές για απέθαντους που βασανίζουν ολόκληρα χωριά και σπέρνουν το θανατικό. Περιγράφονται ψηλοί, λιγνοί, με μακριά μεσαία δάκτυλα, απόκοσμη εμφάνιση και σκισμένα ρούχα. Ο τρόπος αντιμετώπισής του περιλαμβάνει εκταφή των πτωμάτων και κάψιμο όσων δεν έχουν λιώσει φυσιολογικά. Πέτρες, καρφιά, ξύδι και αγιασμένο νερό, είναι επίσης όπλα των βρυκολακοφονιάδων (sic). Όταν κάποιος δει έναν από αυτούς μπροστά του, μπορεί να τον ξορκίσει λέγοντας «στέλνω ένα βρυκόλακα στη Σαντορίνη». Αυτό είναι το αντίστοιχο με το «ύπαγε οπίσω μου» για το Σατανά. Επίσης μπορεί να τον πετροβολήσει με το αριστερό. Και να το βάλει στα πόδια βεβαίως βεβαίως.

  ΟΙ ΜΕΣΗΜΕΡΙΤΕΣ.

Οι Μεσημερίτες αποτελούν παγκόσμια πρωτοτυπία μιας και πρόκειται για τα μόνα υπερφυσικά πλάσματα που κυκλοφορούν αποκλειστικά και μόνο στον φως της μέρας και κυρίως το μεσημέρι. Κάτι ανάμεσα σε μικρούς δαίμονες, μεγάλους δαίμονες και καλικαντζάρους, καταδιώκουν με μανία όποιον παραβιάζει την ιερότητα της μεσημβρινής ραστώνης. Τα μικρά παιδιά τα απαγάγουν και τους μεγαλύτερους σε ηλικία τους τοξεύουν με τα αόρατα τόξα τους, δημιουργώντας τους φριχτούς πονοκεφάλους.  

  Ο ΑΝΑΠΟΔΟΣ

Ο Ανάποδος είναι ένας δαίμονας που περιγράφεται από τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, σε ένα από τα διηγήματά του. Στην ιστορία, έχει καταλάβει το σώμα ενός νέου και ήσυχου άντρα και τον έχει μετατρέψει σε βλάσφημο, σαματατζή, τεμπέλη και άλλα πολλά κακά. Σα μια πιο ελαφριά έκδοση του μικρού κοριτσιού από τον «εξορκιστή» εν ολίγοις. Ο ανάποδος τριγυρνάει σε μέρη που παίζουν χαρτιά και μπαρμπούτι, βλαστημάνε και τσακώνονται. Τον εξορκισμό του αναλαμβάνει όχι ένας παπάς όπως θα περιμένανε πολλοί, αλλά ένας «ζουδιάρης», από το ζούδια-ζώδια. Αυτός συγκροτεί ένα σώμα γενναίων εθελοντών για να κυνηγήσουν το δαιμόνιο. Γεμίζουν τις καραμπίνες τους με το αριστερό, και πυροβολούν δέντρα και θάμνους πάνω στα οποία ο ζουδιάρης βλέπει τον ανάποδο να κάθεται. Με τα πολλά τον πετυχαίνουν και ο ίδιος τον αποτελειώνει καρφώνοντάς τον στο χώμα.

     ΤΑ ΙΣΚΙΩΜΑΤΑ Ή ΣΚΙΕΡΟΙ

Σκεφτείτε μια τρισδιάστατη σκιά που περπατάει και απλώνει απειλητικά τα χέρια της προς το μέρος σας. Έχετε μια καλή νοητική εικόνα για το τι είναι τα ισκιώματα ή σκιεροί. Τους αποδίδονται κακές προθέσεις και διαθέσεις και αγαπημένα τους μέρη, είναι τα παλιά και μισογκρεμισμένα σπίτια. Στο χωριό Πέτρα της Ηπείρου και σε φυλάκιο στο Κιλκίς, σκιεροί εμφανιστήκανε τη δεκαετία του ’80. Στις Μελάμπες στην Κρήτη, τη δεκαετία του ’90.

    Η ΛΑΜΙΑ

Κατά πολλούς μία γυναίκα που επειδή την ερωτεύτηκε ο Δίας, (ο οποίος ήταν πολύ μουρντάρης), την καταράστηκε η Ήρα (που ποτέ δεν του πέταξε μία παντόφλα), να γεννά τα παιδία της νεκρά και να μην κοιμάται ποτέ. Ως εκ τούτου, της σάλεψε και άρχισε να σκοτώνει τα παιδιά του κόσμου. Και μετά μεταμορφώθηκε σε τέρας. Ο Δίας την ψιλολυπήθηκε και της επέτρεψε να βγάζει τα μάτια της ώστε να ξεκουράζονται λίγο από την αϋπνία και να τ’ ανατοποθετεί. Κατ’ άλλους οι Λάμιες είναι είδος, συγγενές φιλολογικά με τον αρχαίο θηλυκό δαίμονα Έμπουσα. Τερατόμορφες μυθικές γυναίκες, που ζούνε κοντά σε πηγές νερού, προσελκύουν τους τους νέους άντρες και τους δελεάζουν με τα εξαίσια θέλγητρά τους. Και μετά τους τρώνε ζωντανούς. Κάτι σαν τις σειρήνες (που επίσης είναι είδος), αλλά  λιγότερο vegetarian. Οι Λάμιες φοράνε μακριά φορέματα διότι τα πόδια τους είναι συνήθως τρία ή ζωόμορφα, ή και τα δύο. Τα παιδιά συνεχίζουν να τα κυνηγάνε εξ ού και η ξεπερασμένη απειλή των μαμάδων προς τους άτακτους γόνους, ότι θα τα πάρει η Λάμια.

ΟΙ ΝΕΡΑΪΔΕΣ

Τρεις είναι οι βασικές πληροφορίες για την Ελληνίδες νεράιδες. Πρώτον, είναι πολύ καθαρές και πλένονται συνέχεια. Δεύτερον, αν πετύχετε νεράιδα στο δρόμο και μιλήσετε, θα σας πάρει τη φωνή. Εδώ, μπορείτε να κάνετε ένα κύκλο στο χώμα και όσο στέκεστε εντός αυτού του κύκλου δεν μπορούν να σας πειράξουν. Αν σας τάξουν πράγματα και ιδιότητες φοβερές και πάλι μη μιλήσετε. Και να θυμάστε ότι για ν’ αποκτήσετε όσα σας τάζουν πρέπει να τους δώσετε ένα μικρό αντάλλαγμα. Για να γίνετε ας πούμε το καλύτερο βιολί, συνδυασμός Παγκανίνι και Κόρου, πρέπει να τους δώσετε το μικρό σας δαχτυλάκι. Την ίδια μέθοδο ακολουθούν και ινδιάνικοι δαίμονες, μόνο που εκεί σου τρώνε το χέρι. Τρίτον, κλέβοντας το μαντήλι μιας νεράιδας γίνεται σκλάβα σας κυριολεκτικά. Αν όμως το βρει, στην καλύτερη εξαφανίζεται και στη χειρότερη την κάτσατε. Και μπόνους πληροφορία. Σε μερικές ιστορίες οι νεράιδες και οι νεράιδοι, εισβάλουν στα σπίτια και κλέβουν μωρά. Ο μόνος τρόπος για να τις αντιμετωπίσετε είναι να πλακωθείτε μαζί τους στο ξύλο. Κανονικά. Μπουνιές, καρέκλες, ό,τι βρείτε.

   Η ΚΑΛΑΜΟΔΟΝΤΑ

Η Καλαμοδόντα τριγυρνάει στην Αρκαδική ύπαιθρο και θεωρείται πολύ επίφοβη από τους ντόπιους. Πρόκειται για ένα ανθρωποειδές και προφανώς θηλυκό πλάσμα, δίποδο, με δυο μέτρα ύψος, πόδια τράγου και ουρά λύκου. Μερικές φορές την περιγράφουν να φορά και ένα παλιό τσουβάλι σαν ρούχο, πάνω στο τριχωτό της σώμα. Το δε όνομά της προέρχεται από τα μεγάλα και προεξέχοντα δόντια της που μοιάζουν με καλάμια. Ότι πιο κοντινό έχω ακούσει για Ελληνική εκδοχή λυκανθρώπου.